gujarati world

પત્રકારત્વના અભ્યાસક્રમમાં પ્રવેશ મેળવ્યા પછી દરેક વિદ્યાર્થી સૌથીપહેલાં માર્શલ સાહેબનું પુસ્તક જ શોધે છે. આપણે ત્યાં દસ્તાવેજીકરણ કે ઇતિહાસ લેખનનો બહુ મહિમા નથી ત્યારે દાયકાઓ અગાઉ આવું પ્રદાન કરનારા માર્શલ સાહેબને સલામ !

ડોક્ટર રતન રૂસ્તમ માર્શલઃ પત્રકારત્વની જીવંત પાઠશાળા

૨૦૦૬ ૨૦૦૭માં સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિઙી રાજકોટમાં જર્નલિઝમમાં ભણતાં તાં ત્યાં ગુજરાતી પત્રકારત્વના ઇતિહાસના પેપર માટે રતન માર્શલનું પુસ્તક વાંચવાની સૂચના કમ ઓર્ડર મળ્યો. તપાસ કરતાં ખબર પડી કે ‘ગુજરાતી પત્રકારત્વનો ઇતિહાસ’ નામે માર્શલ સોબે લખેલું પુસ્તક તો દુર્લભ છે. ક્યાંય મળતું પણ નથી. પ્રથમ વાર આ પુસ્તક વિશે ભવનાધ્યક્ષ યાસીન દલાલ પાસેથી સાંભળ્યું ત્યારે પ્રમથ વર્ષમાં તા એઙલે પુસ્તક મેળવવંુ ફરજિયાત ન તું. બીજા વર્ષે એ પુસ્તક એક પેપર માટે સંદર્ભ ગ્રંથ તું. અમે ભવનના સોબોને વાત કરી કે પુસ્તક ક્યાંથી મળી શકે? તેનો કોઈ જવાબ મળે એ પહેલાં એક દિવસ ‘ગુજરાત મિત્ર’માં વાંચવામાં આવ્યું કે રતન માર્શલના પુસ્તક ‘ગુજરાતી પત્રકારત્વનો ઇતિહાસ’ની નવી આવૃતિ બહાર પડશે. પ્રકાશકનું સરનામું શોધી ત્યાં તપાસ કરી તો ખબર પડી અહીંથી મેળવવાની મથાકૂટમાં ન પડવું ોય તો થોડા દિવસ બાદ રાજકોટમાં પુસ્તક મેળામાં અમારો સ્ઙોલ શે ત્યાંથી મળી રહેશે. આખરે પુસ્તક મળો આયોજિત થયો અને મને એ પુસ્તક ૧૦ ટકા ડિસ્કાઉન્ટ સાથે મળી ગયું. પુસ્તક વાંચ્યા બાદ સમજાયું કે ડો. રતન માર્શલે વર્ષો પહેલાં પત્રકારત્વના ઇતિહાસની ક્રમબદ્ધ નોંધ કરવાનું મહાન કાર્ય કર્યું છે. દરમિયાન એ પણ જાણવા મળ્યું કે એ પુસ્તક માર્શલ સોબનો ડોક્ટરેટનો વિષય તો. બધા શિક્ષકોનો આગ્રહ તો કે પત્રકારત્વના ઈતિહાસ વિશે કોઈ માતીિ વિષયક વિવાદ ઉભો થાય તો રતન માર્શલ સોબે લખ્યું ોય એ સાચું માનવું.

તપસ્વી રતન માર્શલનું સાચું સન્માન થયૂ તે બદલ અાનંદ