Tuesday, June 09, 2009

મેરિટમહિમાઃ આંખ બંધ, નાણાંકોથળી ખુલ્લી (unedited)

ગુજરાત યુનિવર્સિટીની સ્થાપના સમયે તેનો ઘ્યેયમંત્ર/મોટ્ટો શું રાખવો એની ચર્ચા ચાલતી હતી, ત્યારે કળાગુરૂ રવિશંકર રાવળે સૂચવ્યું હતું ‘સર્વ ગુણાઃ કાંચનામ્ આશ્રયન્તે’ રાખો. (સંસ્કૃતમાં ભૂલચૂક લેવીદેવી) સઘળા ગુણો કંચન (સોનું-સંપત્તિ)માં સમાઇ જાય છે, એ સત્ય છેલ્લા દોઢેક દાયકામાં શિક્ષણક્ષેત્રે જેટલું સાચું સાબીત થઇ રહ્યું છે તેટલું અગાઉ ક્યારે ન હતું. જૂના જમાનાનું સૂત્ર હતું : ‘ભણેગણે તે નામું લખે ને ના ભણે તે દીવો ધરે.’ નવા જમાનાનું સૂત્ર બનાવવું હોય તો શું બનાવાય? ભણેગણે તે નામું લખે ને ડોનેશન આપે તે સાહેબ બને!

રવિશંકર રાવળે પોતાનાં સંસ્મરણોમાં એક જાપાની યુનિવર્સિટીનો ઘ્યેયમંત્ર ટાંક્યો છેઃ ‘કારકુન કરતાં કારીગર સારો.’ ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે જાપાનની પ્રગતિનું રહસ્ય આનાથી વધારે ટૂંકાણમાં વર્ણવી શકાય?

ઓછું ભણતર, સાર્થક ભણતર

એકાદ સદી પહેલાં ઘૂળી નિશાળોમાં પાટલા પર રેતી પાથરીને વતરણાં -લાકડાની સળીઓ- વડે અક્ષરજ્ઞાન મેળવવાનો જમાનો હતો. (‘ઠોઠ નિશાળીયાને વતરણાં ઝાઝાં’ એ કહેવત ત્યારની પડી છે) એ વખતે ‘વર્નાક્યુલર’ - સાત ધોરણ - પાસ ઉમેદવારને સીધી ગુજરાતી નિશાળમાં શિક્ષક તરીકે નોકરી મળી જતી હતી. ‘મહેતાજી’, ‘માસ્તર’, ‘પંતુજી’ જેવાં તુચ્છકારસૂચક વિશેષણોને કારણે શિક્ષકનો દરજ્જો ‘ગુરૂ’થી ઘણો નીચો આવી ગયો હતો, પણ મોટા પ્રમાણમાં નિષ્ઠાવાન શિક્ષકો ગરીબી અને વિષમતાઓ છતાં ભાવિ પેઢીને તૈયાર કરવાની પોતાની જવાબદારી નિષ્ઠાથી નિભાવતા. એટલું જ નહીં, ગરીબ વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષણથી વંચિત ન રહી જાય, એ માટે અંગત રસ લેનારા શિક્ષકો પણ મોટી સંખ્યામાં હતા.

શું એ સમયે ભણેલા લોકો ડફોળ હતા? ના, એ સમયે મોટા ભાગના અભ્યાસનો સીધો સંબંધ વ્યવહારૂ ઉપયોગ સાથે હતો. ચોક્કસ કામ માટે જેટલા અભ્યાસની જરૂર હોય, એટલો અભ્યાસ કરવાથી એ કામ મળી જતું હતું અને લોકો જે વિષય ભણતા તેને સેવતા પણ ખરા. આજની જેમ, ગુજરાતીમાં બી.એ. થયેલા વિદ્યાર્થીને બે-પાંચ વર્ષ પછી ‘સરસ્વતીચંદ્ર’ના લેખકનું નામ ખબર ન હોય, એવું ત્યારે બહુ ઓછુ બનતું. એ સમયના સાક્ષરોમાં ઘણા એવું માનતા કે જ્ઞાન સર્વાંગી હોવું જોઇએ. એટલે, જેમને આપણે ફક્ત ગુજરાતી ભાષાના ઘુરંધર તરીકે ઓળખતા હોઇએ, એવા ઘણા વિદ્વાનો ગણિત, વિજ્ઞાન અને ઇતિહાસમાં પણ ઉંડો રસ ધરાવતા હતા. ગાંધીયુગના જાણીતા વાર્તાકાર-હાસ્યકાર-કવિ રામનારાયણ વિ. પાઠકે નોંઘ્યા પ્રમાણે, તેમના વિદ્યાર્થીકાળમાં એવી છાપ પ્રચલિત હતી કે ઉત્તમ નિબંધ લખવો હોય, તો શુદ્ધ વિજ્ઞાનની જાણકારી હોવી જોઇએ. (આ માન્યતા આગળ જતાં ખોટી પુરવાર થઇ હોવાનું પણ તેમણે લખ્યું છે.)

છેક પચાસ વર્ષ પહેલાં સુધી બી.એ. કે બી.એસસી. કરનારા વિદ્યાર્થીઓ ઉજ્જવળ કારકિર્દી બનાવી શકતા હતા. સ્નાતક કક્ષાનો અભ્યાસ અત્યારની જેમ ‘ગુડ ફોર નથિંગ’ કે ‘ટાઇમપાસ’ ગણાતો ન હતો. અંગ્રેજી સાથે બી.એ. થયેલાંનાં અંગ્રેજી ને કેમિસ્ટ્રી સાથે બી.એસસી. થયેલાંની રાસાયણિક બાબતમાં સમજણ ઉત્તમ ગણાતી હતી. (તેમાં ઠોઠ નિશાળીયા રહેવાના, પણ અપવાદરૂપે.) માત્ર બી.એસસી.ના અભ્યાસના જોરે રસાયણશાસ્ત્રમાં નવાં સંશોધનો કરનારા વિદ્યાર્થીઓ પણ ત્યારે ઓછા ન હતા.

આખો સમયગાળો એવો હતો, જ્યારે ગરીબ માતાપિતા પોતાના સંતાનને ભણાવીને, તેને સારા કામે લગાડીને કોટે વળગેલી ગરીબીથી છૂટકારો મેળવવાનાં સ્વપ્ન જોઇ શકતાં હતાં. ફાનસના કે સ્ટ્રીટલાઇટના અજવાળે, ઉછીનાં પુસ્તકો વાંચીને ભણેલા લોકો બોર્ડમાં નંબર ભલે ન લાવે, પણ પોતાનું અને પોતાના પરિવારનું જીવન ઉજાળી શકતા. પોતાની આવડતના બદલામાં રોજગારી મેળવી શકતા.

એનો અર્થ એવો નથી કે જૂના વખતમાં બઘું સમુંસૂતરૂં હતું. રાજ કપૂરની ‘આગ’ કે ‘આવારા’ જેવી ૧૯૫૦ની આસપાસની ફિલ્મોમાં શિક્ષિત બેકાર યુવાનોની વ્યથાને, થોડી ફિલ્મી રંજકતા સાથે, બરાબર વાચા આપવામાં આવી છે. ભણી લીધા પછી પોતાના ભણતરને અનુરૂપ કામ ન મળે, એવી પેઢી સર્જાવાનું શરૂ થઇ ચૂક્યું હતું. વઘુ અભ્યાસ માટે પરદેશ ભણવા જવાની ફેશન હતી, પણ તેનું પોસાણ બહુ ઓછાને હતું.

યાદ છે ત્યાં સુધી, છેક એંસીના દાયકા સુધી ગુજરાતમાં બારમા ધોરણમાં ૭૫ ટકા લાવનાર વિદ્યાર્થીઓની ગણના તેજસ્વી તરીકે થતી હતી. તેમને સહેલાઇથી મેડિકલ લાઇનમાં એડમિશન મળી જતું હતું. સિત્તેર ટકા કે વઘુ માર્ક માટે વપરાતો શબ્દ ‘ડિસ્ટીંક્શન’ ખરેખર સાર્થક હતો. કેમ કે, બારમા ધોરણમાં સિત્તેરથી વઘુ ટકા લાવનારા માટે ઉજ્જવળ કારકિર્દીના દરવાજા ખૂલી જતા હતા. એ વખતે કારકિર્દીઓની સંખ્યા પ્રમાણમાં ઓછી હતી, એ જુદી વાત છે.

સામાન્ય બુદ્ધિના ફુરચા ઉડાડતો મેરિટનો વિસ્ફોટ

‘વિસ્ફોટ’ શબ્દ સમસ્યાના સંદર્ભે મુખ્યત્વે ‘વસ્તીવિસ્ફોટ’માં વપરાય છે, પણ મેરિટનો વિસ્ફોટ વસ્તીવિસ્ફોટ કરતાં જરાય ઉતરતી સમસ્યા નથી. બીજા શબ્દોમાં તેને (આભાસી) મેરિટનો ફુગાવો પણ કહી શકાય. જરા વિગતે વાત કરીએઃ

ગુજરાતમાં જ્યારે સિત્તેર-પંચોતેર ટકા લાવતાં આંખે પાણી આવી જતાં, ત્યારે મહારાષ્ટ્રમાં બારમા ધોરણના વિદ્યાર્થીઓ ૯૦-૯૫ ટકા લઇ આવતા હતા. દર વખતે મહારાષ્ટ્ર બોર્ડનું પરિણામ જાહેર થાય, એટલે ગુજરાત હાયર સેકન્ડરી બોર્ડના વિદ્યાર્થીઓ આશ્ચર્યથી આંખો ફાડીને જોઇ રહેતાઃ જે ફિઝિક્સ, કેમિસ્ટ્રી, બાયોલોજી ને મેથ્સમાં ૭૦ માર્ક લાવતાં હાંફી જવાય છે, તેમાં લોકોના ૯૦-૯૫ માર્ક શી રીતે આવતા હશે? શું ખાતા હશે આ લોકો?

પછી સમજાયું કે ‘શું ખાતા હશે?’ એ સવાલ મહારાષ્ટ્રના વિદ્યાર્થીઓ માટે નહીં, મહારાષ્ટ્રની ખાનગી કોલેજોના સંચાલકો માટે પૂછવા જેવો હતો. શિક્ષણને ધમધમતા ધંધામાં ફેરવી નાખવામાં મહારાષ્ટ્ર ગુજરાત કરતાં બે-ત્રણ દાયકા આગળ હતું. ત્યાંના ઘણા રાજકારણીઓ સંખ્યાબંધ ખાનગી કોલેજોના નામે શિક્ષણની દુકાનો સ્થાપીને બેસી ગયા તા. એ દુકાનો ધમધમતી રાખવા માટે વિદ્યાર્થીઓનાં ધાડાં જોઇએ. ગુજરાતના સામાન્ય ધોરણ પ્રમાણે ડિસ્ટિંક્શન લાવનારા વિદ્યાર્થીઓ બહુ થોડા હોય. એટલા વિદ્યાર્થીઓથી ખાનગી કોલેજો શી રીતે ચાલે? એટલે, જેમને દુકાન કહેવામાં દુકાનનું અપમાન થવાની બીક લાગે, એવી ખાનગી માલિકીની શિક્ષણસંસ્થાના લાભાર્થે છૂટા હાથે ટકાની લહાણી કરવામાં આવી. પરીક્ષાલક્ષી શિક્ષણવ્યવસ્થામાં ટકાને ‘મેરિટ’ ગણીએ, તો મેરિટમાં જબ્બર ફુગાવો આવ્યો. ગુજરાતમાં જે વિદ્યાર્થીના સિત્તેર ટકા આવે, તે મહારાષ્ટ્રમાં પંચ્યાશી-નેવુ ટકા લાવી શકે એવું ગણિત રચાયું. તેના કારણે તબીબી અને ઇજનેરી શાખામાં સરકારી કોલેજ ઉપરાંત ખાનગી શિક્ષણસંસ્થાઓ પણ છલકાવા લાગી.

ખાનગી ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં જુદાં જુદાં નામે, સીટો વેચવાની પણ જોગવાઇ હોય છે. ઓછા ટકા આવ્યા હોય, પણ રૂપિયાનો તોટો નથી? તો આ સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ તૈયાર છે! કમનસીબે, મહારાષ્ટ્રમાં જે બે-ત્રણ દાયકા પહેલાં બન્યું, તે એટલા જ કે કદાચ વધારે વરવા સ્વરૂપે અત્યારે ગુજરાતમાં બની રહ્યું છે.

કહેવાતી મેરિટનો ફુગાવો એવો વઘ્યો છે કે ૮૦ ટકા લાવનારને શું કરવું એ મૂંઝવણ થઇ પડે છે. ફક્ત ૭૦ કે ૮૦ ટકા હોય અને ખર્ચવાના બે-પાંચ-સાત લાખ રૂપિયા ન હોય, તો વિદ્યાર્થીના ટકા ૬૫ છે, ૭૦ છે કે ૮૦- એમાં ઝાઝો ફરક પડતો નથી. પરંતુ રૂપિયા ખર્ચવાની તાકાત હોય તો ખાનગી સંસ્થાઓની લાલ જાજમ સદા બિછાવાયેલી છેઃ આપનાં પુનિત પગલાં પાડો અને ખિસ્સાનો જ નહીં, તિજોરીનો ભાર પણ હળવો કરો.

‘અનામત’ વિશે સમજ્યા વિના ઝૂડાઝૂડ કરતા અને દલીલો તળે પોતાનાં દ્વેષ કે અજ્ઞાન છૂપાવવામાં નિષ્ફળ જતા લોકોને અનામતના આ પ્રકાર વિશે ભાગ્યે જ કંઇ કહેવાનું હોય છે. રૂપિયાવાળા માટે બેઠકો અનામત રહે, એમાં ‘મેરિટ’ની કે તેજસ્વી લોકોને થતા અન્યાયની બૂમો ભાગ્યે જ પડે છે, પરંતુ સદીઓ જૂના અન્યાય સામે માંડ સાઠ વર્ષથી અનામતની ભાંગીતૂટી ટેકણલાકડી ધરનારા છાશવારે ‘હવે ક્યાં સુધી સહન કરવાનું?’ એવી બૂમો પાડે છે. તેમની સ્વાર્થી અણસમજ દયનીય છે. હાડમાં જ્ઞાતિઆધારિત ભેદભાવ ધરાવતા ભારતમાં કેવળ ભણતરથી સમાનતા સ્થાપી શકાશે, એવું માનનારા ભ્રમમાં જીવે છે. આઇ.આઇ.ટી.-આઇ.આઇ.એમ.થી માંડીને સરકારી નોકરીઓમાં કાર્યરત દલિતો પ્રત્યે તેમના સરેરાશ બિનદિલત સહકર્મીઓના ભેદભાવના કિસ્સા એકલદોકલ નહીં, અસંખ્ય છે.

દલિતો-આદિવાસીઓની અનામત અને અન્ય પછાત વર્ગોની અનામત માટેની મૂળભૂત ભૂમિકા જુદી છે. પણ મેરીટપ્રેમના નામે દલિત અનામતના દ્વેષમાં ભાન ભૂલી જતા દલીલબાજો ક્યારે નસમાં વહેતા જ્ઞાતિગત ભેદભાવ પર ઉતરી આવે છે અને પૂરૂં સમજ્યા વિના દલિતોની અનામતનો વિરોધ કરવા માંડે છે, તેની ખુદ એમને પણ સરત રહેતી નથી.

સામાજિક ભેદભાવો જેમના માટે પૂર્ણ ભૂતકાળ નહીં, પણ ચાલુ વર્તમાનકાળ છે એવા દલિતોને મળતી અનામત સાથે રૂપિયાના જોરે એડમિશન ખરીદનારાની ‘અનામત’ એક વાર સરખાવી જોજો. મન ખુલ્લું હશે તો વિચારોની દિશા બદલાય પણ ખરી!

19 comments:

  1. મન ખુલ્લું હશે તો વિચારોની દિશા બદલાય પણ ખરી!

    yes, but charity bigins at home....isn't it? ;)

    ReplyDelete
  2. That's precisely the difference between charity and studied position :-)

    ReplyDelete
  3. The craze for foreign labels, such as made in USA or educated in Australia,plus blatant campaign by Australian educational institutions has caused a stampede of students rush in where angles would fear to trade. Many of the institutions are of dubious nature. Banks in India are fanning the mad rush of all and sundry to Australia. Let us keep in mind that universities in countries like Australia,Newe Zealand or Malta are inferior to our own imperfect ones. In fact, education in many branches of knowledge is on par with most countries.
    Tushar Bhatt

    ReplyDelete
  4. Anonymous9:43:00 PM

    You forgot to mention one thing - no matter what - education in Gujarat sucks compared to Maharashtra!

    ReplyDelete
  5. Anonymous6:11:00 AM

    I fully agree with what Tushar Bhatt has said about the education in Australia. The so called universities and colleges are run in small rented offices and are almost unheard of by most of us living here for more than twenty years. These colleges, migration agents ( mainly Indian) and their agents in India are largely responsible for the huge influx of students from India. Many of them are disillusioned after coming here. They well and truly struggle to support themselves and have one majic word in sight P.R (permanant residency). The real smart ones stay back in India and achieve education that is at par with western countries.

    Bharat Bhatt. Sydney

    ReplyDelete
  6. neerav patel,
    ahmedabad.

    june 11, 2009

    i am surprised at the shameful silence of the 'meritwalas'! now the high-caste hypocrites have nothing to post on your blog even when you remind them that their hue and cry at the time of anti-reservation agitation was nothing but caste prejudice and a ploy to prpetuate their caste-sustained priveleges.

    yes, when i passed my old ssc in 1966 with 75% from my village school, i was just a couple of percent away from the 'top ten' list. none however ever appreciates this dalit boy's merit ( mind it, he was the first from his so-called 'untouchable' family to enter the school ) and he has to carry his cross all his life of being called a 'reservationwala' or more despisigly 'sarkar na jamai' afraid in public of addressing me with the taboo word.

    it is better to be branded as less meritorious but more humane 'reservationwala' than buying the 'merit' with money and thereafter being called meritwala 'dr. death' or 'dr.kidneystealer' or 'dr.phoetus-killer'.

    hope people have not forgotten the case of dummy writers provided to the children of 'meritorious'parents in ssc exam.

    i am surprised why champions of 'merit' prefer to keep mum and do not get agitated on ill-gotten merit of their 'jatwalas'.

    i can only urge them - stop doublespeak. don't call australia racist if you are casteist at home.


    neerav patel

    ReplyDelete
  7. You are right about the issue of bought merit vs. reserved merit - none could be called merit.

    What do you have to say about reservation in IITs & IIMs? If nothing has changed in last 10 years, they are 'untouched' by the donation problem..

    ReplyDelete
  8. mr/ms jayul,

    what you call merit is nothing but a myth created by the middle class careeists. you can devise your own format to judge merit and win the race as is done in a story of a stork and a rabbit. the rabbit invites the stork for a dinner that is served in a saucer. the stork with its long beak fails to lap up the porridge served in a saucer. next day the stork invites the rabbirt for the feast and serves the porridge in a long-necked pitcher. the rabbit fails to delve deep in the pitcher and gets his lesson learnt that he too has little 'merit'.

    iits and iims are no different than any other faculties of knowledge.the meritorious iitians might fail in the entrance test of , say nid or nsd. the iimwala will fail if he is asked to prove his merit by taking a different test format - for example coming to the correct assessment of weight of a mound of wheat which my farmer father could veruy well do. the only difference is that of the 'format' devised and that tilts towards those who have a number of benefits from the beginning of the game - heritage of knowledge acquired over centuries, all types of educational resources at their desposal and a host of things. the race is unfair from its very beginning - but you can hardly understand my argument, so blinded you are by your caste prejudice.

    iim, iit and all so-called elite occupations reserved for the savarna 'meritwala' are nothing but the 'stork and rabit' game plans to perpetuate monopoly and hegemony.

    hope you know the history - harappans were more civilised and meritorious than the uncivilised heardsmen called aryans. samay samay ki baat hai, mr/ms jayul.

    neerav patel

    ReplyDelete
  9. Jayul is mr.Jayul Bhatt, a dear friend from Ahmedabad, staying at US since few years. Just for info.

    ReplyDelete
  10. thank you urvish for introducing mr jayul bhatt.

    i am really glad to welcome mr jayul in this exchange of ideas and information, particularly when he happens to be out of touch of the ground realities afflicting our country.

    hope i am not irritating both of you.

    neerav patel
    june 13, 2009

    ReplyDelete
  11. YOU MAY TAKE THIS POSTSCRIPT TO ALL MY POSTS
    --------------------------------------------

    i am sorry i don't use spellcheck etc and later on i find mistakes in my posts.

    please forgo for this self-indulgence. i am sure you will be able to correct me and get me as i mean.


    neerav patel

    ReplyDelete
  12. dear neerav,
    i apriciate many of ur thoughts, sorry to say u know nothing about IIT/IIm's process..its more like 'drax khati 6e' type arguements. its not like that anyone who knows the system better or devise any standard is always caste-prejudiced.

    ReplyDelete
  13. ભાઈ નીરવ,

    આપની ઝનૂનપૂર્વકની દલીલોમાં ઠોસ ઉદાહરણોનો સદંતર અભાવ વર્તાય છે અને "દ્રાક્ષ ખાટી છે" ની બૂ વધુ આવે છે.

    All elite occupations can't be & are not "so-called" & are not "reserved for the savarna".

    ઘણી વખત દેશની બહાર રહીને "એરિયલ વ્યૂ" દ્વારા ગ્રાઉન્ડ રિયાલિટીઝ વધુ સારી રીતે જાણી શકાતી હોય છે.

    અને છેલ્લે... ગુજરાતી નામો એટલા અઘરા નથી હોતા કે નામ વાંચી સાંભળીને લિંગ ઓળખવાની પણ તકલીફ પડે. એ Mr./Ms. વાળી હરકત "snobbery" કક્ષાની લાગી.

    ReplyDelete
  14. Mr Neerav Patel!
    You look more than prejudiced in your outburst towards higher classes.
    If you go deep in study then you will find that there are many downtrodden who have progressed in life without any help of reservation....(Russia and china are best example of what happens with supported help) and they never complained like you do, here I dont say that you are wrong in your experiece but exception are always there.
    Before you hurl any attack on me...let me clarify that I too belong to some backward community but I never felt of taking any help from Govt for my education of job and no one from our family ever used this support stick to walk life path and not only our family but many from our cast are best in the country and have proved it to the world too.So, my point is if you have soem talent you dont need any help from anyone.
    I have nor problem with your views as you are free to choose what to do with it and I am also not interested in continuing any debate on this issue too.
    Good luck in life.

    ReplyDelete
  15. dear jayul,
    joyjay,
    utpal bhatt,
    envy,

    i have read your comments but i wait till evening, for i believe many of your friends would like to join in your support.

    we are then meeting in the evening post.

    neerav patel

    ReplyDelete
  16. sorry to dissapoint u buddy neerav...its nt sm WWF wrestling n ppl here are nt argueing wth u,they r telling u the factual truth...if u think, u'll know what sanity says to u..if u dont..well...all the best :)

    ReplyDelete
  17. dear friends,

    1. first of all take this as an honest explanation that i really could not make out from jayul's name his gender , the name is so uncommon and unfamiliar. kindly don't call it my 'snobbery'. how am i to know the gender from the name so uncommon as 'envy' except that it sounds feminine and i would address as miss/ms/mrs?

    2. grapes are sour or sweet we don't know, because we foxes have had so far no chance of
    eating them. you are right, you have made them so irreachable by raising all sorts of the the bizarre bars. and you call the device 'merit'.

    3. yes, indeed it is no wrestling. it is a serious matter than that. i can only request you
    to revisit urvish's blog and my first post in that regard. my question was : why you 'champions of merit' are silent on the issue of 'merit' when it is manipulated and not launch agitation to save it as you had done at the time of anti-reservation agitation whererin hundreds of innocent dalits were killed and dalit bastis were burnt ? tell me all of you, whether you really answered my question in your comments ?

    4. but i know you wouldn't answer because you couldn't. it challenges you to be fair and equitable and exposes your hypocrisy and double standards.

    5. non-dalit editor of 'dalit voice' v t rajshekar has come to the conclusion after a lot of study that 'privileged classes have no permanent ideology, they have only their permanent interests.they can believe in anything that protects and perpetuates their intersets.
    in search of greener pasures, they can go to any length - desert their mothers and iim/iitlike alma-maters and motherland to earn a few bucks more and become citizens of alien lands.'

    these are indeed harsh words. but alas true. most 'patriotic' sawarnas who swear by 'bharatmata' are craving for american citizenship and enjoy 'aerial view' of the country they want to desert.

    i know you all will be hurt. but the truth hurts. let me soothe you by saying that the ideal of 'equality and fraternity' only will make you sane.

    neerav patel
    june 14, 2009

    ReplyDelete
  18. dear neerav,

    i have always raised my voice agaist disrimination by birth, or injustice to talent just on the basis of money, openly n wth taking all the type of risk..nt on some blog bt on much larger public forum so stop telling all the persons who disagrees wth ur childish arguements wth usual tags of 'anti-dalit' or 'prejudiced' upper class..

    simple, all here had commented nt on urvish's or ur views bt ur silly comments on admission criterias of iim/iits etc which u cudnt defend n took usual cry (which may b right, bt here the issue was differnt so out of subject). there is no question of hurt or 'nt being able to answer' but seriously i hav no mor time to waste if u go out of subject..

    i may b wrong, bt u r nt discussing here wth any logical facts bt passing the final judgement wth ur tilted percaption...

    well, over n out frm my side. take care.

    ReplyDelete
  19. આ આખી ચર્ચા જે રીતે નીરવ સીવાયનાં લોકોએ ચલાવી તેમાં જ ઉર્વીશ અને નીરવ જે 'વર્ગીય' પુર્વગ્રહની વાત કરે છે તે સ્પષ્ટ દેખાયો! એવું કહી શકાય કે ઉર્વીશે મેરીટના મુદ્દે 'વર્ગીય વીશેષાધીકાર'ની વાત કરી તેમાં તો 'આને હવે કેટલું કેહવું' ગણીને વાંચકોએ વાત આડે પતે ચડાવી દીધી, પણ નીરવને તો દલીતોનો નવો દલીલબાજ ગણીને ઉગતો ડામી દેવા બ્લોગ-બહાદુરો તુટી પડ્યા. નવાઈની વાત છે કે ઇન્ટરનેટને 'એ વીન્ડો ટુ વર્લ્ડ' કહેવાય છે, પણ psudonym નેટ રખડુઓ મગજની બારીઓ બંધ કરીને જ ફરતા હોય છે! એવા લોકોએ પૈસાને નવી મેરીટ બનાવી દીધો છે એ મુદ્દાને હંમેશા શીફતથી ટાળી દેવામાં આવે છે.
    - કીરણ ત્રીવેદી

    ReplyDelete