Tuesday, April 19, 2011

નવનિર્માણથી જંતરમંતર, વાયા ઉમાશંકર જોશી

આર્થિક ઉદારીકરણ પછીના યુગની ભ્રષ્ટાચારવિરોધી લોકઝુંબેશનો પહેલો અઘ્યાય સમાપ્ત થયો. અન્ના હઝારેના નેતૃત્વ હેઠળ, જાહેર જીવનનાં કેટલાંક જાણીતાં નામોના સહયોગથી અને ઘણા પ્રાણપ્રશ્નોની ઉપેક્ષા માટે નામીચા એવા મઘ્યમ વર્ગના ઉત્સાહી ટેકાથી પહેલું ડગલું મંડાયું છેઃ લોકપાલ ખરડાની જોગવાઇમાં દાંત-નહોર ઉમેરીને તેને સંસદમાં લાવવા માટે સરકાર પર દબાણ આણી શકાયું છે.

ભ્રષ્ટાચાર જેવા હાડમાં ઉતરી ગયેલી લક્ષણ સામેની લડતનો રસ્તો લાંબો જ હોય. તેથી લાંબા રસ્તે પહેલું ડગ મંડાયાનો આનંદ માણતી વખતે, ‘આગળઉપર ભટકી ન જવાય’ એવી ઘંટડી મનમાં વાગે, તો તેને નિરાશાવાદ નહીં, અગાઉના અનુભવોનું પરિણામ ગણીને સાબદા રહેવું. ‘આંદોલનકારીઓની જીત અને લોકશક્તિનો જયજયકાર’નાં બ્યુગલ બજાવનારા ગમે તે કહે, લોકોએ- ખાસ કરીને ગુજરાતના લોકોએ- ભ્રષ્ટાચારના વિરોધમાં થયેલા નવનિર્માણ આંદોલનના બોધપાઠ ભૂલવા જેવા નથી.

વાત ભલે ૧૯૭૪ની હોય, ભ્રષ્ટાચારના વિરોધ માટે દેશભરમાં જાણીતા બનેલા નવનિર્માણ આંદોલનની તાસીર અને દશા-અવદશાની વાત ૨૦૧૧માં પણ પ્રસ્તુત છે. ‘નવનિર્માણ’ના અંજામના આધારે વર્તમાન આંદોલનની સફળતા-નિષ્ફળતાની ત્રિરાશિ માંડવાની કે તેનું ભવિષ્ય ભાખવાની વાત નથી, પણ ભ્રષ્ટાચાર સામેના જનઆંદોલનની વાત થતી હોય ત્યારે આટલો નજીકનો ભૂતકાળ ભૂલી શકાય નહીં. તેના ઓથારમાં ભલે ન રહીએ, તેનાથી સાવ અજાણ્યા રહેવું પણ ન પાલવે.

૧૯૭૪થી ૨૦૧૧ વચ્ચેના લગભગ ચાર દાયકાના સમયગાળામાં પ્રજા અને નેતાઓની પેઢીઓ, તેમની કાર્યપદ્ધતિ, શાસક પક્ષ-વિરોધ પક્ષનાં સમીકરણો, ભ્રષ્ટાચારની અને વિરોધપ્રદર્શનની રીતો...ઘણું બઘું બદલાયું છે. છતાં એ બધાની પાછળ રહેલી માનસિકતા એમ ચાર દાયકામાં થોડી બદલાય?


વિશ્વાસની કટોકટી
એલ.ડી.એન્જિનિયરિગ કોલેજની હોસ્ટેલના ફૂડબિલમાં વધારો થતાં, તેના વિરોધમાં ૧૯૭૪નું નવનિર્માણ આંદોલન શરુ થયું. આ થયો એક લીટીનો ઇતિહાસ, પણ ઉમાશંકર જોશી જેવા સાહિત્યિક-સાંસ્કૃતિક તેમ જ જાહેર બાબતોમાં રસ ધરાવતા અભ્યાસીની દૃષ્ટિએ ‘નવનિર્માણ’ આંદોલનનો આલેખ અને તેની ફળશ્રુતિ- બોધપાઠ તપાસવા જેવાં છે.

જાન્યુઆરી, ૧૯૪૭થી શરૂ થયેલા ઉમાશંકર જોશીના માસિક ‘સંસ્કૃતિ’નાં પાને (અને તેમાંથી ‘સમયરંગ’-‘શેષ સમયરંગ’ આ બન્ને સંપાદનોમાં) ઉમાશંકર જોશીની સજાગ દૃષ્ટિએ ઝીલાયેલી નવનિર્માણની છબી વર્તમાન આંદોલન સંબંધે વિચારવાની નવી દિશા ખોલી આપે એવી છે. કારણ કે ઉમાશંકર એ વખતે રાજ્યસભાના (નિયુક્ત) સભ્ય હોવા છતાં, તે સત્તાપક્ષે ન હતા. તેમની સ્વાભાવિક સહાનુભૂતિ વિદ્યાર્થીઓના ભ્રષ્ટાચારવિરોધી આંદોલન સાથે હોવા છતાં, એકાદ બે લડાઇ/બેટલની જીતથી ગાફેલ થઇને યુદ્ધ/વૉરમાં હારી ન જવાય, એ માટે તે સતત જાગ્રત હતા.

મહાગુજરાતના આંદોલન પછી ગુજરાતનું અલગ રાજ્ય અસ્તિત્ત્વમાં આવ્યું, ત્યારે ગુજરાતીને વિશ્વનાગરિક અને ગુર્જર ભારતવાસી બનવાની વાત કરનાર ઉમાશંકરે ‘નવનિર્માણ’ને મહાગુજરાત આંદોલન કરતાં વધારે મહત્ત્વનું ગણાવ્યું હતું. કારણ કે તેમને નવનિર્માણમાં ‘સામાજિક ક્રાંતિનાં પગરણ’ દેખાયાં હતાં. ફૂડબિલમાં વધારા સામે વિદ્યાથીઓની ઝુંબેશ જોતજોતાંમાં ભ્રષ્ટાચાર સામેના નવનિર્માણ આંદોલનમાં ફેરવાઇ. ઉમાશંકરે નોંઘ્યુ છે, ‘(આમ થવાનું) કારણ અનાજના પુરવઠાની મુશ્કેલી માત્ર ન હતું. મુખ્ય કારણ વિદ્યાર્થીઓની અને લોકોની તીક્ષ્ણ નજરે પકડી પાડ્યું. રાજકર્તાઓનો ભ્રષ્ટાચાર એ મુખ્ય કારણરૂપ હતો. જે આંદોલન ચાલ્યું તે છાત્રાલયનું માસિક ભોજનખર્ચ નીચું લાવવા માટે ન હતું...આપણી પ્રજાને રાજકર્તાઓની દાનતમાં વિશ્વાસ હોય તો તે પુરવઠાની મુશ્કેલી બરદાસ્ત કરવામાં ઘણી ધીરજ દાખવી શકે એવી છે. પણ એણે વિશ્વાસની કટોકટી અનુભવી.’

‘વિશ્વાસની કટોકટી’ ૧૯૭૪ અને ૨૦૧૧નાં આંદોલનોને જોડતો શબ્દપ્રયોગ ગણી શકાય. બન્ને ભ્રષ્ટાચારવિરોધી આંદોલનો અને તેમાં પ્રજાકીય સામેલગીરી અંગે એક વાત નોંધપાત્ર જણાય છેઃ ૧૯૭૪નું ભ્રષ્ટાચારવિરોધી આંદોલન જરૂરી ચીજવસ્તુઓના ભાવવધારા જેવા, મુખ્યત્વે મઘ્યમ વર્ગને સ્પર્શતા મુદ્દામાંથી સળગ્યું હતું. એવી જ રીતે, અન્ના હઝારેના ઉપવાસ નિમિત્તે ઉભો થયેલો જણાતો લોકજુવાળ મુખ્યત્વે એક પછી એક બહાર આવેલાં મોટી રકમનાં કૌભાંડો અને તેના કૌભાંડીઓ સામે મઘ્યમ વર્ગના અસંતોષમાંથી પેદા થયેલો છે.

આ જ આંદોલન સામાન્યમાં સામાન્ય માણસને અસર કરતા કાંદા સિત્તેર-એંસી રૂપિયે કિલોના ભાવે પહોંચી ગયા ત્યારે કૃષિ મંત્રી અને તેમની સરકારના ભ્રષ્ટ આચાર સામે થયું હોત તો? મહારાષ્ટ્ર-કર્ણાટક-આંધ્ર પ્રદેશ-ગુજરાત સહિતનાં રાજ્યોમાં ખેડૂતોની આત્મહત્યાના બનાવોની સિલસિલાબંધ વિગતો બહાર આવતી હતી, ત્યારે એ સરકારોના ભ્રષ્ટ આચાર સામે થયું હોત તો? શક્ય છે કે તેને બોલકા મઘ્યમ વર્ગનો આટલો વ્યાપક ટેકો ન મળ્યો હોત. કારણ કે એ હેતુઓમાં ‘ભવ્યતા’ને બદલે સામાન્યતાની છાપ હતી.

પ્રસાર માઘ્યમો જે વર્ગના અસ્તિત્ત્વને ગણકારતાં નથી, એવા સામાન્ય લોકોની આ આંદોલનમાં બહુમતી હોત તો પૂરતા ‘કવરેજ’ના અભાવે તે કેટલું મોટું થઇ શક્યું હોત એ પણ વિચારવું રહ્યું. વર્તમાન આંદોલન મુખ્યત્વે મોટા કૌભાંડીઓને નિશાન બનાવવા ધારે છે. અબજો રૂપિયાના ભ્રષ્ટાચાર સામે આંદોલન આવકાર્ય જ છે, પણ સામાન્ય લોકોના જીવનને સીધી અસર કરે એવા ભ્રષ્ટ સરકારી નિર્ણયો સામે સ્થાનિક સ્તરે આંદોલનની પ્રાથમિકતા એટલી જ અથવા એનાથી પણ વધારે નથી?

વિજય પછીના સવાલ
વિદ્યાર્થીઓ પ્રેરિત નવનિર્માણ આંદોલન વખતે ચીમનભાઇ પટેલની આગેવાની હેઠળની રાજ્ય સરકાર અને ઇન્દિરા ગાંધીની આગેવાની ધરાવતી કેન્દ્ર સરકાર શરૂઆતમાં અડગ રહી. દમનનો પ્રયોગ થયો. છતાં પ્રજાકીય સામેલગીરી અને આંદોલનનો મહદ્‌ અંશે બિનરાજકીય રંગ દેખાયા પછી ચીમનભાઇ પટેલની ભ્રષ્ટાચારી સરકારને જવું પડ્યું. વાત એટલેથી ન અટકી. વિધાનસભાના વિસર્જનની લોકમાગણી ચાલુ રહી. સંસ્થા કોંગ્રેસના નેતા મોરારજીભાઇએ વિધાનસભા વિસર્જનની માગણી સાથે અચોક્કસ મુદતના ઉપવાસ કર્યા. આખરે સરકારને ઝૂકવું પડ્યું.

આ બહુ મોટી જીત હતી. વર્તમાન કેન્દ્ર સરકાર અને અન્ના હઝારે વચ્ચે થયેલી સુલેહ કરતાં ઘણી મોટી. ગુજરાતના લોકઆંદોલનનો ચેપ દેશભરમાં ફેલાય એવી શક્યતા ઉભી થઇ. જયપ્રકાશ નારાયણ જેવા નેતાએ નવનિર્માણ આંદોલનમાંથી પ્રેરણા લઇને બિહારથી ‘સંપૂર્ણ ક્રાંતિ’ની શરૂઆત કરી. ગાંધીનું ગુજરાત જાણે ફરી એક વાર લડતમાં દેશને દોરવણી આપનાર બન્યું.

‘ભારતમાં લોકશાહી ઓક્સિજન પર છે અને જેપી એ ઓક્સિજન છે.’ એવું લખનાર ઉમાશંકર જોશી નવનિર્માણ આંદોલનની બે મોટી સફળતાથી રાજી હતા. ‘હવે પછી ગુજરાતમાં શું કે આખા ભારતમાં શું, પ્રજાને ગજવામાં ઘાલીને કોઇ ફરી શકશે નહિ, ભ્રષ્ટાચાર છાતી કાઢીને ચાલી શકશે નહિ’ એવું એમણે લખ્યું, પરંતુ એ કલ્પનાને વાસ્તવિકતા બનાવવાનું કેટલું કપરું છે એનો તેમને બરાબર ખ્યાલ હતો. તેમણે લખ્યું હતું, ‘આ લોક-આંદોલને ક્રાંતિની જે હવા જન્માવી છે તે ચરિતાર્થ તો ત્યારે થશે જ્યારે ભ્રષ્ટાચાર જેવો સમાજને રૂંવેરૂંવે વ્યાપેલો રોગ ઓસરશે. આ આંદોલન શુદ્ધિ આંદોલન છે. સમાજને નવો ઘાટ આપવા એ નિર્માયું છે.’

અન્ના હઝારેએ લોકપાલ પછીના ક્રમે ચૂંટણીસુધારા હાથ પર લેવાની જાહેરાત કરી છે. ઉમાશંકરે ફેબુ્રઆરી, ૧૯૭૪માં, નવનિર્માણની સફળતા પછી લખ્યું હતું, ‘ભ્રષ્ટાચારનું એક મુખ્ય કારણ ખર્ચાળ ચૂંટણીઓ છે. હવે પછીની ચૂંટણીઓમાં ગુજરાતના વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો અને અઘ્યાપકો અને સામાન્ય પ્રજાજનો એ દેખાડી આપે કે ચૂંટણી અધિકારીએ નિયત કરેલા ચૂંટણીખર્ચની મર્યાદામાં રહીને જ ચૂંટણીઓ થશે. ભારતમાં લોકશાહીને બચાવવામાં અને ભારતના રાજકીય-સામાજિક જીવનને શુદ્ધ કરવામાં આ નાનુંસૂનું અર્પણ નહીં હોય...નવનિર્માણ સમિતિઓ દૂરદૂરનાં નાનાંનાનાં ગામડાંમાં પણ ઊભી થઇ ગઇ છે. એ બધાનું સંગઠન થાય, બધાંને દોરવણી અને કાર્યક્રમ મળે એ જરૂરી છે. એવું સંગઠન વિધાનસભ્યોને ‘હિસાબ આપો’ એમ કહી શકે એવી ચોકી હંમેશ માટે પૂરી પાડશે.’

વિધાનસભાના વિસર્જન જેવી રોમાંચકારી સિદ્ધિઓ હવે નહીં હોવાની, એમ કહીને તેમણે લખ્યું હતું કે ‘હવેની કામગીરી ઠંડી તાકાત, મક્કમ નિર્ણય, સાચી ઊંડી લોકલગની માગી લે એવી રહેવાની. એ અઘરી પણ ઘણી હશે.’

એ કામગીરીના અઘરાપણાનો અંદાજ મેળવવા બહુ રાહ ન જોવી પડી. નવનિર્માણની સફળતાથી ઉભા થયેલા તમામ આશાવાદ છતાં ચૂંટણીઓ થઇ ત્યારે બાબુભાઇ પટેલની આગેવાની હેઠળ જનતા મોરચાને સ્પષ્ટ બહુમતિ ન મળી. જે ચીમનભાઇ પટેલને મુખ્ય મંત્રીપદેથી હાંકી કાઢવા એ નવનિર્માણની સિદ્ધિ ગણાઇ હતી, એ જ ચીમનભાઇ ચૂંટણીમાં ઉમેદવાર તરીકે હારી જવા છતાં, તેમના ‘કિસાન મજદૂર લોક પક્ષ’ (કિમલોપ)નો જનતા મોરચાએ બિનશરતી ટેકો લીધો. બીજી તરફ, સરકારે આપેલું ‘માસ પ્રમોશન’ સ્વીકારીને વિદ્યાર્થીઓ આગલા ધોરણમાં પહોંચી ગયા. તેનાથી ભ્રષ્ટાચાર સામે આંદોલનના હાર્દને વઘુ એક ધોખો પહોંચ્યો.

નવનિર્માણ જેવાં આંદોલનની કેટલીક લાંબા ગાળાની આડઅસર હોય છે. જેમ કે, સામાન્ય સંજોગોમાં સ્વીકાર્ય ન બને એવાં ભાગલાવાદી કે કોમવાદી રાજકીય પરિબળો ‘વ્યાપક હેતુ માટેનાં’ આંદોલનમાં સ્વીકૃતિ પામે છે. સમય જતાં આંદોલનનું મૂળ હાર્દ વિસરાઇ જાય, પણ તેના પગલે મળેલી સ્વીકૃતિ બરકરાર રહે છે. કટોકટી સામેની લડતને કારણ જનસંઘને મળેલી જનસ્વીકૃતિ કે રાજીવ ગાંધી સરકારના ભ્રષ્ટાચાર સામે વી.પી.સંિઘની ઝુંબેશ ટાણે ભાજપના હિદુત્વના રાજકારણને મળેલી સ્વીકૃતિ એવાં ઉદાહરણો છે.

હજુ પહેલા પગથિયે પહોંચેલા અન્ના હઝારેના આંદોલનમાં આ તબક્કે જ એવું એક આડપરિણામ ફૂટી નીકળ્યું છેઃ અન્નાએ તેમના આંદોલનના ક્ષેત્રની બહાર સ્વૈરવિહાર કરીને, ગુજરાતના અને બિહારના મુખ્ય મંત્રીને ઉત્કૃષ્ટ વિકાસ માટેનાં પ્રમાણપત્રો ફાડી આપ્યાં છે. વડાપ્રધાન બનવા ઉત્સુક, પણ એ માટેની રાષ્ટ્રિય સ્વીકૃતિથી વંચિત એવા ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી અન્નાના પ્રમાણપત્રનો ઉપયોગ બરાબર જાણતા-સમજતા જ હોય. પછી ભલે ને એ પ્રમાણપત્ર સામે પોતાના છ કરોડ નાગરિકોમાંથી ઘણાને ગંભીર પ્રશ્નો હોય!

ભ્રષ્ટાચાર સામે હાલના આંદોલન સંદર્ભે નવનિર્માણની લડતનો એક મુખ્ય બોધપાઠ એ પણ ગણી શકાય કે સામાજિક પરિવર્તન વિના, કેવળ રાજકીય બદલાવ આણવાથી ભ્રષ્ટાચાર નાબૂદ થતો નથી. એકંદર સામાજિક બદલાવને બદલે કેવળ ભ્રષ્ટાચારને નિશાન બનાવવામાં આવે તો ગમે તેટલા શુભ આશયો ધરાવતું આંદોલન પણ આખરે વિપક્ષનો સત્તા સુધીનો માર્ગ મોકળો કરી દીધા પછી નિરર્થક બનીને રહી જાય છે.
Posted by U-said-it at 3:24 PM
Labels: , ,

17 comments:

  1. Anonymous5:05:00 PM

    very good article.. Apurv Patel, Auckland

    ReplyDelete
  2. Ajit Bhavsar7:33:00 PM

    ઉર્વીશ,
    > પછી ભલે ને એ પ્રમાણપત્ર સામે પોતાના છ કરોડ નાગરિકોમાંથી ઘણાને ગંભીર પ્રશ્નો હોય!

    આશા છે કે આ લખવા પાછળ કોઈ આંકડાકીય આધાર હશે! બાકી છેલ્લા દસ વર્ષથી નરેન્દ્ર મોદી લોકશાહીથી બે તૃતીયાંશ બહુમતીથી ચૂંટાયેલી સરકાર ચલાવે છે. છેલ્લા વર્ષમાં તો દરેક ચૂંટણીમાં 3/૪ થી વધારે બહુમતીથી ચૂંટણીઓ જીતી છે! કેટલા ગુજરાતી નાગરીકોને હજી 'ગંભીર પ્રશ્નો' છે? કોઈ તટસ્થ સર્વે, આંકડા, માહિતી, કશું પણ ખરું આવા વિધાન પાછળ? કે બસ ફૂટી નીકળેલા અધુરીયા લેખકોની જેમ કઈ પણ લખી નાખવું છે? પૂર્વાગ્રહ લખી નાખવો સહેલો છે પણ એમ લહિયા બનાય, લેખક નહિ!

    અજીત ભાવસાર

    ReplyDelete
  3. colors of life1:02:00 PM

    Well said. Analysis is really Eye Opening!
    The way those dangers depicted here with Examples are to be kept in mind! Liked it!

    We really need to come out of that imaginary world and think the reality after this win. Its just a first step! A long way to go ahead and path is not that easy. Without Responsible and Aware social behavior the goal can not be achieved. One has to live the self interest behind while talks about fighting against corruption! One has to learn to face the problem while not giving bribe for day to day small personal interest! If there is no such society there is no successful fight against corruption! Ghar aangne thi sharu j na thay to goal sudhi pahochvani vaato pokal chhe...Aava 1000 andolano sharuaat ma safal thai ne lamba gale nishfal jay eni sampurn shakyata asthane nathi...

    -Mayurika

    ReplyDelete
  4. Anonymous10:27:00 PM

    અજીતભાઈ છેલ્લા ત્રીશ વરસો થી વેસ્ટ બંગાળમાં સામ્યવાદીઓની સરકાર ચાલે છે. તે કેવી રીતે ચુટાય છે અને સરકાર ચલાવે છે તે હવે આપણને સમજાય છે. ત્યાં ગરીબી અને નિરક્ષરતા ત્રીશ વર્ષ પહેલાના જેવા ને તેવા છે. ગુજરાત માં પણ ધીમે ધીમે એવું દેખાય એવી શક્યતાઓ ખરી. એટલે ઉર્વીશભાઈ પૂર્વગ્રહ થી પ્રેરાઈ ને લખે છે એવી આશા રાખીએ પરંતુ સાચી વાત માટે તેયારી રાખીએ

    ReplyDelete
  5. Ajit Bhavsar7:03:00 PM

    આમાં મારા પ્રશ્નનો જવાબ ક્યાં આવ્યો ? સવાલ ખુબ સરળ છે: આવા વિધાન આપવા પાછળ ઉર્વીશે કયા આધાર લીધા છે ?
    અજીત ભાવસાર

    ReplyDelete
  6. U-said-it4:23:00 PM

    @ajitbhai: I know first hand that, unlike your belief, there are many in 6 crore Gujaratis who have questions & doubts. You'll also find them around you by keeping eyes & ears open.
    and well, when you are seeking 'tatasth' facts, i have hearty laugh.
    I hope u will check your language while enthusiastically giving certificates.

    ReplyDelete
  7. Ajit Bhavsar8:59:00 PM

    Urvish,
    So basically you don't have any figures, survey, statistics anything to back up your claims.

    You laughed at that because you have bad sense of humour!

    What language are you talking about!!!

    Ajit Bhavsar

    ReplyDelete
  8. U-said-it9:45:00 PM

    @ajitbhai: it's not possible to show the evident, in-your-face things when one closes eyes-ears & keep on asking for proofs.
    and you should know, what language i'm refering to. seems u r closed on that part too.
    anyway, all the best.
    urvish

    ReplyDelete
  9. Ajit Bhavsar2:00:00 AM

    Urvish,

    Writing without having evidences is called opinion/belief/dogma/faith/perception/postulate/wishful thinking ...! Everything is related to a religious belief and does not qualify to be a rational and/or logical statement.

    Btw, seriously, what language are you talking about?

    Ajit Bhavsar

    ReplyDelete
  10. U-said-it2:47:00 PM

    @ajitbhai: Opinion can be based on knowledge & facts (which you so conveniently equates with stastatics/surveys. If opinion is religious belief, what would you call OP-ED pages of newspapers? Religious pages?
    and pl. read last few lines of your original comment. If you don't find them mean, it may be only because i haven't paid back in the same currency.

    ReplyDelete
  11. ThinkingGujarati6:56:00 PM

    hmmm...so they are winning with 3/4 majority. that could mean around 25% don't agree or opposed to what elected candidates or their election campaigners promote.

    ReplyDelete
  12. Ajit Bhavsar10:31:00 AM

    ThinkingGujarati,
    Just think a bit more! Out of 543 seats in Lok Sabhaa, there Congress has only 206 seats (37%)!!! UPA in total has just 50% of seats combined with many parties. No other state government has such clear majority with only one party - Nitishkumar has 80% seats with two parties combined.
    Hope that helps to you.

    Urvish,
    You didn't publish my reply to you again, since you don't have any answer, right?
    Ajit Bhavsaar

    ReplyDelete
  13. Ajit Bhavsar2:41:00 AM

    Urvish,
    I know you won't publish my this comments same as my previous ones, even though you don't have any usual excuses of yours for that - language etc. But at least you know that you have no argument left! You must have felt awful about your psuedo-intellectuality by our conversation, which didn't help you even in this simple reasonings that I went through!
    You also didn't publish my comment which was a logical reply (with figures and facts) to ThinkingGujarati, again without any reason (perfectly legitimate language in it too ); ).
    Remember one thing. It doesn't hurt you admitting that you have no competence of taking on challenges. Rather you are a fascist who talks about democratic values and support terrorists who are encountered to safeguard Gujarat and India.
    You can at most publish comments of your yes-men. But this way you can't be a proper 'writer'. Anyway, these is just your level. At most you can get some medals by bribing the committee members in the Gujarati Sahitya Parishad which is full of politics and people like you. Good writers like Chandrakant Baxi don't accept any medals from Gujarati Sahitya Parishad );

    Anyway, I will inform as many people as I can about your intentions to support terrorists and ask people not to buy your books. So that the common people don't indirectly support terrorist-supporters.

    Ajit Bhavsaar

    ReplyDelete
  14. U-said-it3:09:00 PM

    @ajitbhai: as clear from our exchanges, you have only accusations for me as u completely ignore what i have to say. That hardly leaves any space for meaningful exchange.
    I pity your naivety & feel sorry about it. your cheap threats are laughing stock showing your true colors. thanks for being transparent at last:-)

    ReplyDelete
  15. ThinkingGujarati8:15:00 PM

    Well, Ajitbhai, it doesn't help. :(
    Let me just clarify what i said and in what context.
    Urvishbhai said પછી ભલે ને એ પ્રમાણપત્ર સામે પોતાના છ કરોડ નાગરિકોમાંથી ઘણાને ગંભીર પ્રશ્નો હોય!. And you had question as to who else could have serious questions. For the proof you quoted how BJP/NM is winning with great margin to the tune of 3/4. So, i just pointed out that there could be 25% who could have serious questions since they didn't vote for NM/BJP. And i don't think they'd have "nominal" questions. :-)
    statistics about UPA or Nitish aren't relevant to what i said.

    ReplyDelete
  16. Ajit Bhavsar10:39:00 PM

    ThinkingGujarti,
    Apparently, it helped); If you look at the above comments more carefully, the time of my first reply to you is apparently published at 10:31:00 AM and my next comment is published at 2:41:00 AM on the same day! So basically, Urvish first let in my last comment first and then he realized that I had already mentioned about my unpublished comment to you (if you are not Urvish himself!), so he then let the previous comment published and then allowed you to reply! So again, it did help!

    To answer your point: To clarify the meaning of 'ghanaa naagariko' in Urvish's comment, I had asked for the facts/survey/statistics/any kind of numbers and/or evidence to Urvish, in my previous comments. If he had said that 25% people had this question based on the argument that they didn't vote for Narendra Modi (although people vote/don't vote for only one such point, and so a good writer would provide a more specific argument for his claim. Or just saying that Urvish himself had this problem, that would still be fine by me. But let's say, we are just talking about Urvish and so I don't expect that much from him anyway), I wouldn't have written anything here in the first place!
    Hope you understand what my actual point from the beginning was!
    Ajit Bhavsar

    ReplyDelete
  17. U-said-it3:25:00 PM

    Mr.Bhavsar should know that calling someone 'supporting terrorists' does not help either.
    Man, u build petty conspiracy theories & enjoy. Just don't try to preach & pretend.

    ReplyDelete

Subscribe to: Post Comments (Atom)