યુરેનસ બુક્સની વણનોંધાયેલી વાચનયાત્રા

ગુજરાતીમાં પુસ્તકોના વેચાણ અને પ્રસારની વાત નીકળે ત્યારે (યોગ્ય રીતે જ) અડધી સદીની વાચનયાત્રા અને મહેન્દ્રભાઇ મેઘાણીને યાદ કરવામાં આવે છે. અઢળક સાત્ત્વિક વાચનસામગ્રી ઉપરાંત ઓછી કિંમતનું ભારે આકર્ષણ ધરાવતી અરધી સદીની વાચનયાત્રાના કે પછી સુધા મૂર્તિ ટાઇપ- પ્રેરણાનું ઝરણું ટાઇપ પુસ્તકોનો મહિમા થાય છે. પ્રકાશકો કહે છે, 'ચિંતન ને પોઝિટીવ લાઇફ ને એવું બધું બહુ વેચાય છે.' પરંતુ ગણિત અને વિજ્ઞાન જેવા નક્કર વિષયોમાં આશ્ચર્યજનક વેચાણ ધરાવતાં યુરેનસ બુક્સનાં પુસ્તકોની વાત ક્યાંય સાંભળવા મળતી નથી.

યુરેનસ બુક્સના તાજા પ્રકાશન 'આસાન અંગ્રેજી' નિમિત્તે ફરી એક વાર આ તીવ્ર અહેસાસ તાજો થયો. એમ થવાનાં કેટલાંક નક્કર આંકડાકીય કારણઃ ઓછી કિંમતના કોઇ આકર્ષણ વિના, ગણિત જેવા પરંપરાગત રીતે અઘરા ગણાય એવા વિષય અંગેનું રૂ.180ની કિંમતનું ગુજરાતી પુસ્તક કેટલું વેચાય? અને એ પુસ્તક જ્યારે નગેન્દ્રવિજય લખે, હર્ષલ પુષ્કર્ણાનો તેને ટચ મળે, પછી તે કેટલું વેચાય?

'માનો યા ન માનો' જેવી હકીકત એ છે કે યુરેનસ બુક્સનાં તમામ પુસ્તકોમાં સૌથી વધુ વેચાણ મેથેમેજિકનું છેઃ 16 હજાર નકલ.

છતાં, ગુજરાતીની ચિંતા કરનારા કોઇ પાસેથી સાંભળ્યું છે કદી આ પુસ્તક કે તેને મળેલી આંખ ઉઘાડી નાખનારી સફળતા? ખગોળશાસ્ત્રને લગતા પુસ્તક કોસ્મોસની રૂ.180ની કિંમતની 12 હજાર નકલ વેચાઇ ચૂકી છે. પ્રકૃતિ અને પ્રાણીજગત વિશેનાં પુસ્તકોની નકલો પ્રમાણમાં ઓછી. પણ ઓછી એટલે? 8 હજાર. (વિજયગુપ્ત મૌર્ય લિખિત જિંદગી જિંદગીની અત્યાર સુધીમાં 30-35 હજાર નકલો જુદા જુદા સ્વરૂપે વેચાઇ ચૂકી છે એ પણ નોંધવું રહ્યું.)

ગુજરાતી પુસ્તકજગતમાં આવાં સીમાચિહ્નોની નોંધ પણ ન લેવાય અને બીજી તરફ ભાષા બચાવવાના ઉધામા થાય, એનું નામ ગુજરાતી સાહિત્યજગત.

( તા.ક.- યુરેનસ બુક્સનાં પ્રકાશનો એવાં હોય છે કે તે વાંચીને ખરીદવાને બદલે ખરીદીને વાંચવામાં જરાય જોખમ નહીં. છતાં, જેને ખરીદતાં પહેલાં તેની વિગતો મેળવવી હોય તે સફારીની વેબસાઇટ પરથી મેળવી શકે છે. ઉપરની તસવીરમાં પુસ્તકનું ટાઇટલ અને બેકટાઇટલ મૂક્યાં છે)