ગાંધીનગરમાં ‘નેનો’ : નેનોમેં સપના

એવી જોરદાર હવા છે કે નેનો કારનો પ્લાન્ટ પશ્ચિમ બંગાળથી ગુજરાતમાં આવી રહ્યો છે. આ લખાય છે ત્યારે તો ભેંસ ભાગોળે, છાશ છાગોળે (વલોણામાં) ને ઘેર ધમાધમ છે, પણ ખરેખર એ પ્લાન્ટ ગુજરાતમાં આવી જાય અને ગાંધીનગરમાં તેની સ્થાપના કરવામાં આવે તો? સવાલ એ નથી કે પહેલી નેનોનું લોકાર્પણ કોણ કરે (એ તો નેનોના આવતાં પહેલાંથી નક્કી હશે) પણ રસનો વિષય એ છે કે એ પ્લાન્ટને કારણે ઠંડાગાર ગાંધીનગરમાં કેવું વાતાવરણ સર્જાશે અને પ્લાન્ટના આરંભે તેની સાઇટ પર કામ કરતાં વાહનો વચ્ચે આરામના સમયમાં કેવા સંવાદ થતા હશે?

***

(નેનો પ્લાન્ટની સાઇટ પર)

ટ્રકઃ એય ડમ્પર, મારી જગ્યા પરથી આ ઢગલો લઇ જા.

ડમ્પરઃ ( મનમાં) ઘડીક શ્વાસ પણ ખાવા દેતા નથી (પ્રગટ) હા, લઇ જઇએ છીએ હવે. શાંતિ રાખો.

ટ્રકઃ આનાથી વધારે કેટલી શાંતિ રાખવાની? મારૂં નામ શાંતિ પાડી દઊં તો છે.

ડમ્પરઃ તો પણ તમારામાં કંઇ ફેર પડે એમ નથી. સાહેબગીરી કરવાની ટેવ નામ જોડે નહીં, લાકડાં જોડે જ જાય.

ક્રેનઃ તમે લોકો કામ વગરની ચર્ચામાં બહુ સમય બગાડો છો. કર્મયોગી શિબિરની બહાર આપણું પાર્કંિગ થયું હતું ત્યારે શું શીખ્યા હતા, ભૂલી ગયા?

ડમ્પરઃ કેવી નાખી દેવા જેવી વાત કરો છો? શિબિરની અંદર બેઠેલા માણસો ભૂલી જાય, શિબિરમાં બોલનારા સુદ્ધાં ભૂલી જાય તો હું તો નાનો કહેવાઊં. મને શી રીતે યાદ રહે?

ટેમ્પોઃ પણ તમે લોકો એ ન ભૂલી જતા કે આપણે સરકારી કોન્ટ્રાક્ટમાં નથી આવ્યા. આ તો ખાનગી કંપનીનું કામ છે. બહુ આઘાપાછા થશો તો પાણીચું- અને આપણું તો યુનિયન પણ નથી.

ટ્રકઃ ‘અખિલ ગુજરાત પેટ્રોલિયમચાલિત યંત્રસામગ્રી’ જેવું કંઇક હોત તો કેટલું સારૂં?

ડમ્પરઃ આપણે નારા પોકારત ‘હમ સે જો ટકરાયેગા, મિટ્ટીમેં મિલ જાયેગા’.

ક્રેનઃ આ ડમ્પરીયું તો ડમ્પરીયું જ રહ્યું. જે હકીકત છે એના નારા પોકારવાની શી જરૂર? જે નથી થવાનું કે નથી હોવાનું એના જ નારા પોકારવાના હોય. ગાંધીનગરમાં આટલાં વર્ષ રહીને એટલું પણ ન શીખ્યો? ડમ્પરઃ આપણું ગુજરાત, રક્તિમ ગુજરાત

ટ્રકઃ એ ડફોળ, ના આવડતું હોય તો ના બોલ, પણ બફાટ ન કરીશ. ‘રક્તિમ ગુજરાત’ નહીં, ‘સ્વર્ણીમ ગુજરાત’નો નારો છે.

ક્રેનઃ સાચું કહેજે, ડમ્પર. નેનો પ્લાન્ટના કામમાં તને સહભાગી થવા મળ્યું એનું તને ગૌરવ છે કે નહીં? આખા વિશ્વનાં સામયિકોમાં જે કારના ફોટા અને તેની સ્ટોરી છપાઇ હતી, એ કારના પ્લાન્ટમાં તારૂં પણ પ્રદાન હોય એનાથી તારી છાતી ગજગજ નથી ફુલતી? તારા હૃદયમાં અસ્મિતાનો ઊભરો નથી ચડતો?

ડમ્પરઃ (થોડું વિચારીને) બહુ ખબર પડતી નથી. કાલે મને પેટમાં મૂંઝારા જેવું લાગતું’તું ને સહેજ જીવ ચૂંથાતો હતો. અસ્મિતાનો ઊભરો ચડે તો એવું થાય?

ટ્રકઃ મૂરખ, અસ્મિતાનો ઊભરો ચડે ને તો મનમાં ગલીપચી થાય, મોં હસું હસું થઇ જાય ને એમ થાય કે રસ્તામાં સાહેબના ફોટાવાળું જે હોર્ડંિગ પહેલું દેખાય, ત્યાં એમના પગમાં પડી જઇને ‘નેનો’ સાથે સંકળાવાની તક આપવા બદલ એમનો આભાર માનું.

ડમ્પરઃ પણ મને તો એવું નથી થતું. મારે નથી નેનોમાં ફરવાનું, નથી નેનોનો શો રૂમ ખોલવાનો, નથી મારી સ્ટોરી છપાવાની...

ક્રેનઃ અસ્સલ નાના માણસનું લક્ષણ. ‘મારૂં, મારૂં’માંથી ઉંચો જ ન આવે. અલ્યા, તારા રાજ્યની અને તેના મુખ્ય મંત્રીની શાખ આટલી વધી, એનાથી તને હરખ નથી થતો? તારી છાતી ગજગજ નથી ફુલતી?

ડમ્પરઃ પેટમાં ડીઝલ ન હોય તો મારી છાતી ગજગજ શી રીતે ફૂલે? નેનો મારા રાજ્યમાં બનશે એ સારી વાત છે. થોડાં ડમ્પરીયાંને થોડા સમય માટે અને કેટલાંક ડમ્પરીયાંને કાયમ માટે ત્યાં કામ મળશે, એ પણ સારી વાત છે. પણ એમાં મારે શું? હા, કદીક રાજસ્થાન કે એમપીમાંથી ડમ્પરીયાં આવશે ત્યારે હું તેમની આગળ નેનોની વાતો કરીને વટ મારી ખાઇશ એ ખરૂં.

ક્રેન અને ટ્રક (એક સાથે) : બસ, એ જ તો અસ્મિતા છે, એ જ તો ગૌરવ છે, ગાંડા. ગૌરવ કંઇ પાણીપુરીનું પાણી થોડું છે કે પુરીઓમાં ભરીભરીને ખવાય? (બન્ને એકબીજાને) આ લોકો ટૂંકી બુદ્ધિના હોય ને એટલે એમને આવી બારીક લાગણીઓની ખબર ન પડે. (ડમ્પર તરફ ફરીને) બોલ, હવે કહે. નેનોના પ્લાન્ટથી તને ગૌરવ થાય છે કે નહીં?

ડમ્પરઃ એક વાર નહીં, સાડા પાંચ કરોડ વાર મને ગૌરવ થાય છે, થાય છે, થાય છે.